تست قطعات الکترونیکیتعمیراتمشکلات درب بازکنمشکلات زنگمشکلات صدا

انواع خازن و روش تست بر روی برد (smd-عدسی-پلی استر-سرامیکی)

تعمیر آیفون تصویری و حتی تست قطعات الکترونیکی یک هنر و تخصص در الکترونیک است. حال امروز و در این مطلب سعی بر این داریم تا روش های تست خازن یا عیب یابی خازن بدون مولتی متر و با مولتی متر را توضیح دهیم. این تست تمام خازن های SMD و الکترولیتی و پلی استر و تانتالیوم و سرامیکی و عدسی را شامل خواهد شد، تا در هر شرایطی و به راحتی بتوانید تعمیرات آیفون تصویری و حتی تعمیرات جک درب پارکینگ را انجام دهید.

جهت تست خازن ها باید بدانیم که در این مطلب ما تست خازن های الکترولیتی و خازن های اس ام دی و به طور کلی خازن های تک پلاریته یا دو پایه را آموزش خواهیم داد و روش تست خازن های سه فاز در این مطلب گنجانده نشده است.

در ابتدا بیایید به مدار داخلی یک خازن نگاهی بیاندازیم.

مدار داخلی خازن ها

خازن تشکیل شده است از دو صفحه الکترولیتی که این دو صفحه توسط یک عایق از یکدیگر جدا شده اند. به طور کلی ما خازن ها را با ظرفیتشان دسته بندی میکنیم . منظور از خازن 22 میکروفاراد 50 ولت یک خازن که ظرفیت صفحات رسانای آن 22 میکروفاراد و عایق بین صفحات قدرت تحمل 50 ولت را دارد، است. یعنی هرچقدر عایق مابین صفحات بزرگتر باشد ولتاژ خازن بیشتر است و هرچقدر طول صفحات بیشتر باشد، ظرفیت خازن بیشتر است.

مدار داخلی خازن ها جهت تست خازن
مدار داخلی خازن

شناخت نقش خازن ها قبل تست

ما انواع متفاوتی از خازن را در بازار شاهد هستیم که این مدل از خازن ها میتوانند هم SMD و هم DIP باشند. اما برخی از خازن ها دارای پلاریته هستند ، یعنی پایه منفی آن ها و مثبت آن ها باید رعایت گردد. اما برخی دیگر از خازن ها هم در بازار موجود هستند که دیگر پلاریته برای آن ها معنی ندارد. خازن های سرامیکی از این نوع خازن ها می باشند. هر کدام از انواع خازن ها یک کارایی در مدار ایفا میکنند. برخی خاصیت نویز گیری عالی را دارند و برخی صافی ولتاژی بسیار خوبی هستند. اما برخی دیگر مانند خازن های SMD بیشتر نقش حفاظتی در مدار را بازی می کنند. پس بهتر است قبل از شروع به تست یک خازن ما انواع این خازن ها را بشناسیم.

  • خازن های سرامیکی و پلی استر بیشتر در مدارات میکروفونی و فرمانی نقش نویز گیری به سزایی دارند.
  • خازن های MKT نقش نویزگیری در مدار را به خوبی انجام میدهند.
  • خازن های الکترولیتی که هم در مدار فرمان و هم به عنوان صافی ولتاژی مورد استفاده قرار میگیرند.
  • خازن های SMD هم در مدارات فرمان و بیشتر نقش حفاظت ولتاژی را در کنار قطعات حساس ایفا میکنند.

روش تست خازن های الکترولیتی

خازن های الکترولیتی یک نمونه از خازن های پر کاربرد در بازار و در بردهای الکترونیکی هستند که بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. این خازن ها دقیقا همان صفحات الکترولیتی را در درون خود دارند با یک عایق جداکننده. اما تست خازن های الکترولیتی بسیار راحت تر از مدلهای دیگر آن می باشند که در این مطلب به طور کامل این روش ها را بیان خواهیم کرد.

روش تست خازن الکترولیت
خازن الکترولیت

روش تست خازن های الکترولیتی با مولتی متر دارای تست خازن

جهت تست خازن ها توسط تست خازن می توان به دستگاه های LCR متر اشاره کرد که دقت بالاتری نسبت به مولتی مترهای دارای تست خازن ، دارند. در این روش تست خازن کار بسیار راحتی است و تنها کافیست تا مولتی متر خود را بر روی حال تست خازن گذاشته و دوسر خازن را اندازه گیری کنید.

اما این تست خازن می تواند بر روی برد انجام گیرد؟

در جواب باید بدانیم که جهت سهولت در کار در ابتدا شما خازن را بر روی برد تست نمایید و در صورتی که مقدار نمایش داده شده بر روی مولتی متر با مقدار نوشته شده بر روی خازن یکی باشد، نشان از سالم بودن خازن است و دیگر نیازی به باز نمودن خازن و تست مجدد در بیرون مدار نمیباشد. اما اگر مقدار کمتر و یا بیشتر نشان دهد ، یعنی باید حتما در بیرون مدار مجددا تست گردد.

حالت تست خازن بر روی مولتی متر
حالت تست خازن بر روی مولتی متر

به عکس بالا توجه کنید این حالت تست خازن بر روی مولتی متر می باشد. حال کافیست تا عدد نمایش داده شده را با مقدار ظرفیت روی خازن مقایسه کنید اگر مقدار برابر باهم بود یعنی خازن سالم می باشد. اما اگر مقدار کمتر از این مقدار بود یعنی ظرفیت خازن کم شده است.

اما مقدار مجاز جهت کمتر بودن تست ظرفیت خازن چقدر است؟

معمولا تا 10% ظرفیت خازن را مقدار مجاز خازن میدانند. یعنی اگر در تست یک خازن مقدار نمایش داده شده تنها ده درصد کمتر بود می توان این خازن را سالم درنظر گرفت اما در مقادیر بیشتر، خازن حتما باید تعویض گردد.

روش تست خازن های الکترولیتی با مولتی متر بدون قابلیت تست خازن

اما ممکن است در برخی مولتی مترها ما تست خازن را مشاهده نکنیم یا اصلا مولتی متر قابلیت تست خازن را ندارد. حال چگونه باید یک خازن را تست کنیم؟ در این مواقع بهترین راه استفاده از قابلیت باتری موقت در خازن هاست یعنی ما باید در ابتدا یک ولتاژ به دوسر خازن اعمال نماییم. نکته مهم اینجاست که این ولتاژ نباید از مقدار ولتاژ خازن بالاتر باشد. حال مولتی متر را بر روی حالت ولتمتر قرار دهید و ولتاژ دو سر خازن را بگیرید. اگر ولتاژ اعمال شده شما مثلا 12 ولت باشد هنگام ولت گرفتن باید مقدار 10 تا 12 ولت را نمایش دهد و با یک ریتم بسیار پایین این ولتاژ تقلیل یابد.

توجه داشته باشید که اگر ولتاژ اعمال شده شما بر روی خازن بیشتر از ولتاژ نوشته شده بر روی خازن باشد احتمال ترکیدن و انفجار خازن بسیار زیاد می باشد پس حتما مقادیر ولتاژ رو چک نمایید.
توجه داشته باشید که اگر در خازن هایی که دارای پلاریته می باشند ما پایه های مثبت و منفی را به اشستباه به منبع ولتاژ متصل کنیم نیز خازن داغ شده و باعث ترکیدن خازن میگردد.

تست خازن های الکترولیتی بدون مولتی متر

تست خازن یک دغدغه برای کسانی است که تخصص کافی و ابزار مناسب برای تست قطعات الکترونیکی را ندارند. اما هستند روش های مرسومی که شاید کاملا علمی و تخصصی نباشند اما کار ما را در مواقعی راه خواهند انداخت. خوب بهتر است قبل از شروع به آموزش بدانیم خازن ها در مواقع سالم و معیوب خود چه خاصیت هایی را از خود نشان میدهند تا با توجه به آنها یک خازن را بدون مولتی متر تست کنیم.

خازن ها در مواقعی که معیوب میگردند خاصیت نگه داری ولتاژ خود را از دست میدهند و همین امر بهترین گزینه است تا بتوانیم عمل تست خازن بدون مولتی متر را انجام دهیم. خوب روش کار بسیار راحت است. تنها کافیست تا به دوسر خازنی که قرار است آن را تست کنیم یک ولتاژ متناسب با خازن اعمال کنیم. مثلا اگر خازن 22 میکروفاراد 25 ولت است یک ولتاژ 12 ولت می تواند گزینه مناسبی باشد.

روش تست

دوسر خازن را به منبع تغذیه تنها برای 3 ثانیه متصل کنید و بعد ده ثانیه صبر کنید… حال دوسر خازن را اتصال کوتاه کنید (به هم وصل نمایید)، در صورتی که جرغه ای که نشان از تخلیه خازن است را مشاهده نمودید، این بدان معناست که صفحات خازن ولتاژ را در خود ذخیره کرده اند و خازن سالم است. اما اگر هیچ جرقه ای مشاهده نکردید، بدان معنی است که صفحات خازن خاصیت ذخیره سازی ولتاژ را از دست داده اند.

توجه داشته باشید هر چقدر ولتاژ اعمال شده به خازن بیشتر باشد، جرقه شدیدتر خواهد بود . پس در ولتاژ های 5 ولت به پایین ما جرغه زیادی را مشاهده نخواهیم کرد مگر میزان ظرفیت خازن زیاد باشد.
همانطور که قبلا نیز تذکر دادیم اتصال ولتاژ بیشتر از مقدار ولتاژ نوشته شده بر روی خازن می تواند سبب ترکیدن خازن گردد . همچنین در اتصال ولتاژ به دو سر خازن به پلاریته و یا مثبت و منفی بودن پایه ها دقت کنید که در صورت اتصال نا مناسب این خازن ها امکان انفجار خواهند داشت.

روش تست خازن های SMD

تست خازن های SMD همواره یک مشکل بزرگ بر سر راه تعمیرکاران آیفون تصویری بوده و هست. اما در اینجا ما بهترین راه ها را برای تست این خازن ها به شما پیشنهاد خواهیم کرد. اما بهتر است قبل از شروع به تست خازن SMD چند نکته را فرابگیریم.

خازن SMD چیست؟

خازن های SMD نوع متفاوتی از خازن های الکترونیکی می باشد که دیگر در داخل آن ها صفحات الکترونیکی مشاهده نمیشود، بلکه این نوع از خازن ها یک ماده با خاصیت خازنی هستند که هر مساحتی از این فلز یک خاصیت خازنی با ظرفیت متفاوت از خود نشان میدهد. بدین صورت که هر چقدر که این خازنها بزرگتر باشند، ظرفیت بیشتری نیز خواهند داشت.

روش تست خازن های SMD
خازن های SMD بر روی برد

دلیل استفاده از خازن های SMD چیست؟

یکی از خاصیت های مهم وکارای خازن SMD ، خاصیت اتصال کوتاه آن در مقابله با ولتاژ بالاست. یعنی یک خازن SMD می تواند همانند یک وریستور عمل کند. بدین صورت که در صورت بالا رفتن ولتاژ مقاومت خود را کاهش میدهد یا بهتر است بگوییم خاصیت خازنی خود را به اهم تغییر میدهد. خازن های SMD بیشتر نقش حفاظتی بر روی بردهای SMD را دارند نه خاصیت نوسان گیری! دقیقا همانند یک وریستور! این بدان معنی نیست که اگر خازن SMD را بر روی برد به کار بگیریم هیچ نوسان گیری را نخواهیم داشت، بلکه دلیل اصلی استفاده از اینگونه خازنها حفاظت ولتاژی در مدار است.

فرض کنید در یک برد تصویر آیفون تصویری ما یک CPU یا پردازنده داریم که با ولتاژ 3.3 ولت کار خواهد کرد. ورودی ولتاژ برای این پردازنده از چندین خازن SMD که به صورت موازی در برد قرار گرفته اند، عبور خواهد کرد که در صورت بیشتر شدن ولتاژ ، خازن SMD اتصال کوتاه شده و سبب محافظت از پردازنده میگردد.

تست خازن های SMD با اهم متر

یکی از بهترین روش های تست خازن SMD اهم گیری از دوسر آن است. متاسفانه بسیاری از تعمیرکاران خازن های SMD را با دستگاه تست خازن اندازه گیری می کنند. اما معیار آنها برای تست سالم بودن خازن SMD چیست؟ چه ظرفیتی را تست میکنند. این گونه خازن ها همانطور که گفتیم تنها نقش حفاظتی در برد را ایفا میکنند، پس بهترین راه تست را با هم دنبال نماییم..

مولتی متر خود را بر روی تست اهمی قرار دهید. حال یک سر مولتی متر خود را بر روی بدنه برد یا قسمت منفی برد به صورت دائم نگه دارید. سر دیگر پراپ را به دوسر هر خازن SMD که قرار است آن را تست کنیم بزنید. یک سمت مقدار 0 اهم را نمایش میدهد که همان منفی خازن است و سمت دیگر مقدار عددی که نمایش میدهد نباید کمتر از مقدار 20 اهم باشد. اگر سمت مثبت خازن مقدار مثلا 10 اهم را نمایش دهد دلیل بر خرابی همان خازن نخواهد بود! پس بهتر است این خازن SMD را در بیرون برد نیز تست نمایید.(تصور کنید در یک مسیر ولتاژی 10 عدد خازن SMD قرار دارد، حال اگر یک خازن مقاومتی برابر 5 اهم داشته باشد، تمام 9 خازن باقی مانده در مسیر مقدار 5 اهم را نمایش خواهند داد)

نکات در تست خازن SMD با مولتی متر

توجه داشته باشید که برخی از خازنهای SMD برای حفاظت در برد استفاده نشده اند. مثلا در مسیرهای سیگنالی یا مسیرهای ویدیو ما از خازنهای SMD به صورت سری استفاده میکنیم که تنها کیفیت مسیر ویدیو را ارتقا دهیم. مثلا در مسیر خط تصویر در برد تصویر آیفونهای تصویری ما خط تصویر را از یک خازن SMD و یک مقاومت 75 اهم عبور میدهیم تا به پردازنده یا CPU برسد. همچنین در بردهای صدا وجود خازن به صورت سری درمسیر صدا ایجاد تریبل(صدای زیر) در صدا خواهد کرد. این کار به خاطر استفاده از بلندگوهابی با دیافراگم خشک صورت میگیرد، چرا که صدای بیس باعث خر خر در این گونه بلندگوها می شود.

تست خازنهای SMD با ولتمتر

ولتمتر نیز بعد از اهم متر می تواند گزینه مناسبی برای تست خازن های SMD باشد. اما بسیار خطرپذیر تر خواهد بود. چراکه در تست خازن SMD با ولتمتر ما حتما باید ولتاژ برد را متصل کنیم یا به عبارتی این جزو تست گرم خواهد بود! همین امر سبب ایجاد خطراتی نظیر اتصال کوتاه بین پایه ها خواهد شد. پس اگر می خواهید این روش را تست کنید در ابتدا دو عدد سوزن به سر پراپهای مولتی متر متصل کنید تا باعث اتصال کوتاه بین پایه ها نشوید.

روش تست بدین صورت است که در ابتدا مولتی متر خود را بر روی ولتمتر قرار دهید و یک سر پراپ را به منفی مشترک برد به صورت دائم متصل کنید،

روش تست خازن های MKT و پلی استر

خازن های MKT معمولا در ابتدای بردهای تغذیه آیفون تصویری دیده می شوند. این خازن ها به دلیل موازی بودن چند صفحه در داخل خود سرعت بالاتری جهت نویزگیری دارند، به همین دلیل از این نوع خازن ها در ورودی مدارات تغذیه آیفون تصویری استفاده می گردد. خازن های پلی استر و MKT برای نصب نیاز به رعایت پایه های منفی و مثبت ندارند، چراکه این خازن ها بدون پلاریته می باشند. اما جهت تست خازن های MKT و پلی استر چه کنیم؟

بهترین راه تست این گونه خازن ها خواندن اطلاعات روی آن ها و مقایسه با مقدار نمایش داده شده می باشد.

کد های خازن SMD
کد های خازن SMD

به جدول بالا توجه کنید، این جدول تمام کدهای مربوط بر روی خازن های سرامیکی را شامل میشود. طبق این جدول می توانید مقدار خوانده شده و تست شده خازن را اندازه گیری نمایید.

گروه مهندسی سریر تصویر فعال در زمینه تعمیر آنتن مرکزی و تعمیر تابلو روان و همچنین سیستم های آنتن مرکزی هتلی فعالیت میکند. این شرکت دوره های آموزشی تعمیر و نصب آیفون تصویری را زیر نظر کارشناسان خود به صورت کاملا تخصصی برگزار میکند.

مصطفی میرزاده

مصطفی میرزاده مدیریت مجموعه سریر تصویر می باشد. تخصص ایشان در زمینه های برقی و سئو سایت است. 8 سال فعالیت در برج میلاد تهران - 2 سال فعالیت در دانشگاه تربیت مدرس و 5 سال مدرسی بردهای الکترونیکی در سوابق ایشان ضبط گردیده است. تخصص هایی همچون طراحی مدارات فرمان - طراحی مدارات الکترونیکی - سئو حرفه ای سایت ، تا به امروز در رزومه ایشان ثبت گردیده است. پیشرفت در کار و حرفه و انتقال دانش خود به دیگران از خصوصیات بارز ایشان است.

نوشته های مشابه

‫2 دیدگاه ها

  1. درودبرشما، میخوام بگم که توضیحات مبسوط و ساده و کاربردی را ارائه فرموده اید و ضمن تشکر ، برایتان آرزوی موفقیت میکنم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
تماس با ما